بختیار علی یکی از وزنههای مؤثر بر جریان روشنفکری و ادبیات معاصر کردی است که توانسته در طول سه دهه فعالیت مستمر تأثیر بهسزایی بر روند دگراندیشی، فرهنگسازی و ادبیات معاصر کردستان بگذارد.
در ایران او را با رمان آخرین انار دنیا میشناسیم.
او متفکر، نویسنده، شاعر و نظریهپردازی بزرگ است. بختیار علی سال ۱۹۶۰ در شهر سلیمانیهی عراق متولد شده است و در رشتهی زمینشناسی در دانشگاههای شهرهای سلیمانیه و اربیل تحصیل کرده.
شاید پس از ماجرای تظاهرات دانشگاه سلیمانیه که مورد اصابت گلوله قرار میگیرد، احساس میکند به فضای آزادتری برای گذران زندگی و ادامهی فعالیتهای ادبیاش نیاز دارد و زادگاهش را ترک کرده و دانشگاه را برای همیشه رها میکند و به شهر «کلن» آلمان نقل مکان میکند.
بختیار علی در سال ۱۹۹۲ با مجموعه شعر «گناه و کارناوال» مورد توجه منتقدان قرار میگیرد. اما این، آن چیزی نبود که او میخواست. پس پنج سال تمام در غربت نوشت و خط زد و پاره کرد، تا نخستین رمانش به نام «مرگ تک فرزند دوم» را در سال ۱۹۹۷ در سوئد منتشر کرد و حاصل پنج سال تلاش او، توجه بسیاری از منتقدان را به خود جلب کرد.
حالا دیگر نام بختیار علی فراتر از مرزهای کردستان رفته بود. اما «آخرین انار دنیا» رمانیست که بختیار علی را صاحب سبک کرد که به عقیدهی بسیاری از منتقدان، مهمترین رمان ادبیات کُرد است.
شمس لنگرودی، شاعر و منتقد ایرانی دربارهی رمان آخرین انار دنیا میگوید: «بختیارعلی در این اثر همراه و همقدم مردم و در دفاع از حقوق اساسیشان مینویسد اما نه علیه کسی شعار میدهد و نه از قداست تودهها میگوید. همهچیز در دستش جمع میشود تا به اثری انسانی، جاودانه و خلاقانه بدل شود».
سال گذشته بر اساس رمان آخرین انار دنیا تئاتری نیز بر روی صحنه رفت.
بعضی از آثار بختیار علی در ایران ترجمه شده و منتشر شده.
دفتر شعر نردبانی در غبار ـ پژوهشی در معانی دیگر شعر و رمانهای عمویم جمشیدخان ـ مرگ تکفرزند دوم ـ غزلنویس و باغهای خیال ـ ابرهای دانیال ـ قصر پرندگان غمگین ـ آخرین انار دنیا و به عقب نگریستن اورفئوس کتابهاییست که توسط نشر افراز منتشر شده. افراز ناشر رسمی کتابهای بختیار علیست.
همینطور رمانهای غروب پروانه و شهر موسیقیدانهای سفید در ایران ترجمه و چاپ شده.
اگر به رئالیسم جادویی علاقه دارید، لذت خواندن رمانهای بختیار علی را از دست ندهید. رمانهایی که در فضایی نامتعارف سرگشتگی و تباهی انسان جهان سومی در دنیای مدرن را به تصویر میکشند.
منبع: سایت ارت تاکس